The Guardian’ın haberine göre, nadir görülen bir kansere neden olan genetik mutasyonu taşıyan bir erkeğin spermiyle Avrupa’da en az 67 çocuk dünyaya getirildi. Bu çocuklardan 10’una kanser teşhisi konuldu. Olay, sperm donörlüğü alanındaki uluslararası düzenleme eksikliklerini yeniden gündeme taşıdı.

Uyarılar Göz Ardı Mı Edildi?

Uzmanlar, yıllardır tek bir donörden alınan spermin farklı ülkelerde çok sayıda çocuğa ulaşmasının sosyal ve tıbbi riskler doğurabileceği konusunda uyarılarda bulunuyordu. Ancak, 2008-2015 yılları arasında doğan çocuklarla ilgili bu son vaka, sistemin zaaflarını gözler önüne serdi.

İki Ailenin Başvurusu Skandalı Ortaya Çıkardı

Olay, iki ailenin çocuklarında görülen nadir kanser vakaları nedeniyle doğurganlık kliniklerine başvurmalarıyla fark edildi. Ardından yapılan araştırmalar, çocuklarda kansere yatkınlıkla ilişkilendirilen TP53 genindeki mutasyonu ortaya çıkardı. Bu mutasyon, Li-Fraumeni sendromu olarak bilinen genetik bir hastalıkla bağlantılı.

"Genetik Hastalığın Yayılması"

Fransa’daki Rouen Üniversitesi Hastanesi’nde görevli biyolog Dr. Edwige Kasper, vakayı Milano’da düzenlenen Avrupa İnsan Genetiği Topluluğu konferansında sundu. Kasper, “Bu, genetik bir hastalığın anormal bir şekilde yayılmasıdır. Avrupa genelinde her erkek 75 çocuğun babası olmamalı,” diyerek uyarıda bulundu.

Mutasyon O Dönemde Bilinmiyordu

European Sperm Bank, TP53 genindeki varyantın donörde mevcut olduğunu doğruladı ancak bağış sırasında bunun kanserle ilişkilendirilmediğini ve mevcut testlerle fark edilemeyeceğini belirtti. Kasper ise laboratuvar analizleriyle mutasyonun yüksek kansere neden olma riski taşıdığını tespit etti.

8 Ülkede 46 Aile, 67 Çocuk: 23’ünde Mutasyon Tespit Edildi

Avrupa genelinde yapılan incelemelerde, sekiz farklı ülkede yaşayan 46 aileden 67 çocuk tarandı. Bunlardan 23’ünde TP53 mutasyonu saptandı ve 10 çocukta lösemi ile Hodgkin dışı lenfoma dahil olmak üzere kanser teşhisi kondu.

Yoğun Takip Programı Öneriliyor

Riskli gen taşıyan çocuklara, düzenli vücut ve beyin MR’ı, erişkinlik döneminde meme MR’ı ve karın ultrasonu gibi kapsamlı taramalar öneriliyor.

Donör Sınırı Var Ama Sayı Net Değil

European Sperm Bank, dünya çapında her donör için 75 aile sınırı uyguladıklarını söyledi. Ancak donörün kaç çocuk sahibi olduğu sorusuna kesin yanıt vermedi. Kasper, “Toplam sayı gerçekten 67 mi, yoksa daha fazla mı?” diyerek bilgi eksikliğine dikkat çekti.

Uluslararası Takip ve Bilgilendirme Zorlaşıyor

İngiltere’deki De Montfort Üniversitesi’nden Prof. Nicky Hudson, donör spermlerinin farklı ülkelere yayılmasının, ailelerin izlenmesini ve bilgilendirilmesini son derece zorlaştırdığını ifade etti. “Bu tür vakalar nadir olsa da, daha sıkı koordinasyona ve şeffaflığa ihtiyaç var,” dedi.

European Sperm Bank: "Ne Arandığı Bilinmeden Tespit Mümkün Değil"

Kurumun sözcüsü Julie Paulli Budtz, olaydan “derin üzüntü” duyduklarını belirtti ve “Bağışçı kapsamlı testlerden geçti. Ancak, ne aradığınızı bilmeden genetik mutasyonları tespit etmek mümkün değildir,” ifadelerini kullandı.

Zorunlu Sınırlama Çağrısı

Budtz, uluslararası düzeyde zorunlu aile sınırları belirlenmesi gerektiğini savunarak, bu nedenle 75 aile sınırını kendi inisiyatifleriyle uyguladıklarını ifade etti.