Pasifik Okyanusu’nda yürütülen uluslararası bir araştırma seferi sırasında, Orta Doğu Teknik Üniversitesi (ODTÜ) Deniz Bilimleri Enstitüsü’nden bilim insanları, 2 bin 500 metre derinlikte gerçekleşen nadir bir volkanik patlamayı saatler içinde gözlemledi. Bu olay, derin deniz volkanizmasının doğrudan izlendiği ilk örneklerden biri olarak bilim tarihine geçti.

DeepTrace Projesi Kapsamında Yapıldı

Prof. Dr. Mustafa Yücel’in liderliğindeki ODTÜ ekibi, Avrupa Araştırma Konseyi’nin desteklediği 2,4 milyon avro bütçeli “DeepTrace” projesi kapsamında bölgede görev aldı. Sefer, ABD Ulusal Bilim Vakfı tarafından finanse edilen R/V Atlantis gemisi ve Alvin denizaltısıyla gerçekleştirildi.

28 Nisan’da Dalış, 29 Nisan’da Patlama: Ekosistem Yok Oldu

Pasifik’teki Tica hidrotermal bacası çevresine 28 Nisan’da yapılan ilk dalışta aktif bir ekosistem gözlemlendi. Ancak ertesi gün yapılan dalışta, aynı bölgenin taze lavlarla kaplandığı ve canlı yaşamının büyük ölçüde yok olduğu görüldü.

Bilim Dünyasında Bir İlk: Patlamadan Saatler Sonra Doğrudan Gözlem

Prof. Dr. Yücel, “Bu, bir derin deniz volkanının patlamasından saatler sonra doğrudan gözlemlendiği ilk olay. Bu fırsat bize olağanüstü veriler sundu” dedi. Sıcaklığı 400°C’yi aşan sıvı çıkışlarının tespit edildiği patlamada, güvenlik sınırları nedeniyle dalış kontrollü şekilde sonlandırıldı.

“Altın Tepsiyle Gelen Bilgi”: Yeni Elementler ve İzler

Araştırma ekibi, hem sıvı hem partikül örnekleri toplayarak patlamanın kimyasal ve fiziksel etkilerini belgeledi. Yücel, bu verilerin “altın tepside sunulan bir doğa olayı” gibi olduğunu belirtti. Özellikle partikül kompozisyonları, nano türler ve hidrotermal sıvıların içerikleri detaylı analizlere tabi tutulacak.

Kapsamlı Uluslararası İşbirliği Başlatıldı

Toplanan veriler, ODTÜ laboratuvarlarında başlayacak analizlerin ardından ABD'deki Delaware Üniversitesi ve Rensselaer Politeknik Enstitüsü’nde tamamlanacak. Ayrıca Berlin Teknik Üniversitesi ile de iş birliği yapılarak, örnekler okyanus dünyalar simülatöründe incelenecek.

Uzaydaki Yaşamın İzleri İçin Dünya Altında Araştırma

DeepTrace projesi, yalnızca derin denizleri değil, aynı zamanda uzaydaki olası yaşam formlarını anlamak için de kritik bilgiler sağlıyor. Işığın ulaşmadığı ekstrem koşullarda yaşamın nasıl sürdüğüne dair elde edilen bu veriler, astrobiyoloji çalışmalarına da katkı sunacak.